ค่าเสียโอกาส Opportunity cost
ค่าเสียโอกาส (Opportunity cost) คือ มูลค่าของทางเลือกที่ดีที่สุดในบรรดาทางเลือกทั้งหลายที่ต้องสละไป เมื่อมีการตัดสินใจเลือกทางใดทางหนึ่งในการใช้ทรัพยากร ซึ่งการตัดสินใจเลือกใช้ทรัพยากรทุกคร้ังจะมีค่าเสียโอกาส หากว่ามีค่าเสียโอกาสต่า ถือว่าเป็นการเลือกใชท้ รัพยากรที่เหมาะสม ถา้มีค่าเสียโอกาสสูงถือวา่ การเลือกใชท้ รัพยากรไม่เหมาะสม เช่น หากเราเรียน จบปริญญาตรีจะเลือกประกอบอาชีพใดอาชีพหน่ึง โดยนา ทางเลือกมาประเมินมูลค่าเป็นตวัเงิน
ตัวอย่างค่าเสียโอกาส
การเลือกทุกกรณีจะมีต้นทุนการเลือก เรียกว่า ค่าเสียโอกาส (opportunity cost) ซึ่งหมายถึงมูลค่าของทางเลือกที่ดีที่สุดในการใช้รัพยากร ที่ต้องเสียสละไปเมื่อได้ตัดสินใจเลือกทางเลือกอื่น ตัวอย่างเช่น มีที่ดินอยู่แปลงหนึ่งถ้าให้เขาเช่าจะได้ค่าเช่าปีละ 60,000 บาท ถ้าปลูกผักจะมีรายได้ปีละ 12,000 บาท และถ้าปลูกพืชไร่จะมีรายได้ปีละ 10,000 บาท ดังนั้น
• ถ้าให้เขาเช่า มีต้นทุนค่าเสียโอกาส เป็นรายได้จากการปลูกผักปีละ 12,000 บาท (รายได้จากการปลูกผักสูงกว่าการปลูกพืชไร่)
• ถ้าปลูกผัก มีต้นทุนค่าเสียโอกาส เป็นค่าเช่าปีละ 60,000 บาท (รายได้จากค่าเช่าสูงกว่ารายได้จากการปลูกผักและปลูกพืชไร่)
• ถ้าปลูกพืชไร่ มีต้นทุนค่าเสียโอกาส เป็นค่าเช่าปีละ 60,000 บาท (รายได้จากค่าเช่าสูงกว่ารายได้จากการปลูกผัก)
ในทางเศรษฐศาสตร์การเลือกจะเกิดขึ้นจากการแลกเปลี่ยนการได้ใช้ทรัพยากรหนึ่งๆ โดยยอมเสียโอกาสใช้ทรัพยากรอื่นลักษณะเช่นนี้ เรียกว่า trade – offs
ตัวอย่าง สมมติว่านาย ก กำ ลังเรียนอยู่ชั้นปีที่ 2 ปริญญาตรีสาขาวิชานิติศาสตร์นาย ก อาจใช้เวลา ณ วันหนึ่ง เพื่อทำ กิจกรรมต่าง ๆ ได้หลายทาง สมมติว่าแต่ละกิจกรรมอาจ ประเมินค่าเป็นตัวเงินได้ดังนี้
1. เข้าห้องสมุดค้นคว้าเขียนรายงาน ประเมินค่าได้ 200 บาท
2. รับจ้างเดินแบบ ประเมินค่าได้ 500 บาท
3. รับจ้างขายสินค้าหน้าร้าน ประเมินค่าได้ 150 บาท
จากนิยามของค่าเสียโอกาสดังระบุข้างต้น ถ้านาย ก เลือกใช้เวลาอ่านหนังสือในห้องสมุดค่าเสียโอกาสจะเท่ากับมูลค่า 500 บาท (มูลค่าสูงสุดในบรรดาทางเลือกที่ต้องสละไป) ถ้านาย ก เลือกใช้เวลาโดยรับจ้างเดินแบบ ค่าเสียโอกาสจะเท่ากับ 200 บาทถ้านาย ก เลือกใช้เวลาโดยรับจ้างขายสินค้าหน้าร้าน ค่าเสียโอกาสจะเท่ากับ 500 บาท จากการเปรียบเทียบค่าเสียโอกาสของทางเลือกทั้ง 3 ทาง จะเห็นได้ว่าทางเลือกที่ 2 เป็นทางเลือกที่ให้ประโยชน์แก่ นาย ก มากที่สุด เพราะมีค่าเสียโอกาสตํ่าที่สุด
